afb. oktober 1905
Pensmarkt 15
De Trip
Het geveltje, gestut en onder de sloop. Desondanks wacht de waard nog op klanten, hetzij voor de herbergstoel of voor de scheerstoel, want M.A. van den Broek, die het "Oud Voermans Koffijhuis" drijft is barbier en tapper.
's-Hertogenbosch in oude ansichten deel 1
Bouwhistorie
'De Trip' (1621)
Pensmarkt 15
|
Dit pand vormt het middengedeelte van de tweede Lakenhal. De oude kapconstructie van de hal is nog gedeeltelijk, na herplaatsing in 1984, behouden gebleven. Het eikenhout is dendro-chronologisch gedateerd op circa 1398. Uit het bouwhistorisch onderzoek is gebleken dat de huidige zijmuren secundair zijn. Ook de keldermuren zijn niet uit één periode. De verdeling van de ruimten op de begane grond en de eerste verdieping verschillen eveneens van elkaar. De verdeling van de Lakenhal in meerdere kameren of huizen was zeer ingrijpend. Deze verdeling zal reeds in de 15de eeuw zijn beslag hebben gekregen. Het lijkt erop dat op de begane grond en de kelder van dit middelste huis, waartoe ook een kelder onder de straat werd gerekend, een hertogcijns van 30 'schellingen' rustte. De kramer Marcel van Eeckart moet betalen, daarna de familie Van Oss, die meer bezittingen in dit bouwblok had. Op de verdieping treffen we oude bekenden aan zoals Daniël 'metten baerde' van Peelt, Aart Houwbraecken, hier als 'inden Trip' aangeduid, Michiel Want en Lambert van Leyden. Hieruit blijkt een relatie met het hoge hoekpand Markt 42, en met Pensmarkt 17 en 19. Er worden geen heffingen op haardsteden geheven, zodat er dit pand een centrale stookgelegenheid gehad zal hebben. Bij het bouwhistorisch onderzoek zijn hier echter geen sporen van aangetroffen. De kelder onder het middengedeelte heeft een niet oorspronkelijke houten zoldering. De kelder was vanaf de straat toegankelijk. Er is geen straatkelder aangetroffen. De resten van het oudere (13de- of vroeg-14de-eeuwse) stenen gebouw zijn nog in de achtermuur aanwezig. Het gebruik van de zolders van de hal is verbeterd door de vloeren te ondersteunen met spanten en door dwerggevels en dakkapellen aan te brengen. Uit het schilderij van het Schermersoproer blijkt dat de voorgevel één geheel vormde met Pensmarkt 17. Tegen het eind van de 16de-, of het begin van de 17de eeuw is er een nieuwe voorgevel voor het pand geplaatst. | 292 |
Literatuur
CB 1520 f 98v; CB 1573 f 100v; M 1484; P 1569; Van Drunen 1988 278-279.
A. van Drunen, Kelder
|
Kelder eind 16e eeuw zeker aanwezig. |
Verkennend onderzoek publieksfuncties kelders aan Markt en Pensmarkt
Mosmans
Blok op de Markt
v.d. Broek1484. "De Trip" anno 1621. In 1721: "De nobele Baars". | 75 |
Jan Mosmans, Alph.G.J. Mosmans, Oude namen van huizen en straten te Artikelen
| 1987 |
Bert FranssenZelf betaalde restauratie van het oudste huis van Den Bosch : Familie Van der Ven krijgt Restauratieprijs voor BrabantHeemschut 9 (1987) 14-15 |
|
| 1988 |
A.H. van DrunenDe kap van Pensmarkt 13-15 te 's-HertogenboschBulletin van de Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond 6 (1988) 278-279 |
|
| 1989 |
RedactiePensmarkt 13-15KringNieuws 88 (1989) 43-45 |
Gemeentelijk monument
| 2005 |
Gemeentelijk Monumenten Selectie Project (GMSP)
Bouwhistorie, Archeologie en Monumenten (BAM)
|
|
| 2011 |
Register Gemeentelijke Monumentenmonumentnummer: SOM0248kadastrale aanduiding: HTG00G 06700G00000 datum aanwijzing: 3 november 1987
Gemeente 's-Hertogenbosch 2011
|
Adresboeken
Pensmarkt 15
Pensmarkt B 6 (????)
| 1865 | Kinderen Wouters (bestelhuis van voermansgoederen) |
| 1875 | J. Wouters (bestelhuis van voermansgoederen) |
Pensmarkt B 6 (1880)
| 1881 | J. Wouters (bestelhuis van voermansgoederen) |
| 1908 | wed. M.A. van den Broek (tapster) - H.A.M. Cuipers (ambtenaar prov. griffie) |
Pensmarkt 15 (1909)
| 1910 | M.A. van den Broek (tapster) - H.A.M. Cuipers (ambtenaar prov. griffie) |
Afbeeldingen
-
september 1888
-
26 augustus 2020
Bossche Encyclopedie |